Zwolnienie od pracy z powodu siły wyższej

Polska już w 2022 roku wprowadziła dyrektywę dotyczącą równowagi między życiem zawodowym a prywatnym rodziców i opiekunów. Te zmiany mają za zadanie wyrównać szanse na rynku pracy dla kobiet i mężczyzn. W efekcie rodzice mogą szybciej wracać do wykonywania pracy. Na czym polega zwolnienie od pracy z powodu siły wyższej? Co trzeba wiedzieć w tym temacie?

Wcześniejsze przepisy

Warto wiedzieć, że dotychczas zwolnienie od pracy z powodu siły wyższej nie występowało w Kodeksie pracy i innych przepisach. Spore znaczenie miały zapisy Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej dotyczące sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy i udzielania zwolnień od pracy. W zapisach widzimy, że przyczynami usprawiedliwiającymi nieobecność są zdarzenia określone w przepisach prawa pracy, które nie pozwalają pracownikowi stawić się w pracy. Samo pojęcie sił wyższej nie było dokładnie określone. Decyzja o tym, czy można było usprawiedliwić pracownika, pozostawała po stronie pracodawcy, Zmiany w prawie pracy wdrożono w kwietniu 2023.

Zwolnienie od pracy z powodu siły wyższej

Co wskazują aktualne przepisy? Nowelizacja Kodeksu pracy wprowadza zwolnienie od pracy z powodu sił wyższej. Pracownik może skorzystać z 2 dni lub 16 godzin takiego zwolnienia w ciągu roku wtedy, gdy występują pilne sprawy rodzinne. Nie od dziś wiadomo, że zachowanie równowagi między życiem zawodowym i prywatnym to spore wyzwanie dla pracowników będących rodzicami. Kobiety muszą godzić swoje obowiązki zawodowe z rodzinnymi, co nie jest łatwe.

Warto wiedzieć, że zwolnienie od pracy z powodu siły wyższej jest udzielane w wymiarze godzinowym dla pracownika zatrudnionego w niepełnym wymiarze czasu pracy, proporcjonalnie do wymiaru tego czasu. Godziny niepełne są zaokrąglane w górę. Siła wyższa wyjaśniona została w orzecznictwie, a obowiązująca dyrektywa nie definiuje tego pojęcia. Więcej informacji znajdziemy na stronie poradnikprzedsiebiorcy.pl.

Co jeszcze trzeba wiedzieć?

Podczas zwolnienia od pracy z powodu siły wyższej zachowujemy prawo do wynagrodzenia w wysokości połowy wynagrodzenia. To wskazuje, że takie zwolnienie jest płatne. Wyliczenie musi następować zgodnie z przepisami prawnymi przewidzianymi w Kodeksie pracy. Stosowane są zatem zasady obowiązujące podczas ustalania wynagrodzenia za urlop, a składniki wynagrodzenia ustalane w przeciętnej wysokości oblicza się z danego miesiąca, w którym skorzystano ze zwolnienia od pracy.

W tej sytuacji pracodawca musi udzielić zwolnienia od pracy na żądanie pracownika. Wniosek jest składany najpóźniej w dniu skorzystania ze zwolnienia od pracy z powodu siły wyższej. Praktycznie rzecz ujmując, istnieje możliwość zgłoszenia zwolnienia przykładowo w połowie swojej zmiany. Warto wiedzieć, że nie ma określonego wzoru wniosku i przyznanie zwolnienia. Jednakże sposób wykorzystania tego prawa wskazany jest w pierwszym wniosku o zwolnienie w danym roku kalendarzowym. Pracodawca musi udzielić zwolnienia od pracy na żądania pracownika, najpóźniej w dniu skorzystania ze zwolnienia. W przeciwnym razie naruszone zostają przepisy prawne, co wiąże się z popełnieniem wykroczenia przez pracodawcę. Może on zostać ukarany grzywną od 1 do 30 tysięcy złotych. Jak widać, przestrzeganie przepisów prawnych to bardzo ważna kwestia.

W codziennym życiu pracownika może dojść do nieprzewidzianych zdarzeń, które uniemożliwiają dotarcie do pracy. W tej sytuacji stosuje się zwolnienie od pracy z powodu siły wyższej, które zostało wskazane z przepisach. Zarówno pracownicy, jak i pracodawcy, muszą działać zgodnie z regulacjami.